အမွားအယြင္းမ်ားလုပ္ခဲ့မိေၾကာင္း ဝန္ခံလုိက္ရသည့္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္တည္ေထာင္သူ မာ့ခ္ဇူကာဘတ္

အမွားအယြင္းမ်ားလုပ္ခဲ့မိေၾကာင္း ဝန္ခံလုိက္ရသည့္

ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္တည္ေထာင္သူ မာ့ခ္ဇူကာဘတ္

(မင္းျမတ္စံ)

ေနာက္ဆံုးေတာ့ ကမာၻေက်ာ္ လူမႈကြန္ရက္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္တည္ေထာင္သူ ဘီလီယံနာေလး မာ့ခ္ ဇူကာဘတ္တစ္ေယာက္ ဆိတ္ဆိတ္ေနျခင္းကိုခ်ဳိးေဖာက္လ်က္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္သည္ သန္းခ်ီေသာေဖာက္သည္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အမွားအယြင္းမ်ား လုပ္ခဲ့မိေၾကာင္း ဝန္ခံလုိက္ရၿပီျဖစ္သည္။

ကမာၻတဝန္း လစဥ္သံုးစြဲသူ သန္းႏွစ္ေထာင္ေက်ာ္ ရွိေနသည့္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္အေနျဖင့္ သံုးစြဲသူမ်ား၏ ကိုယ္ေရး အခ်က္အလက္မ်ားကို မည္သုိ႔အသံုးခ်ေနေၾကာင္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုႏွင့္တကြ ကမာၻတလႊားက မာ့ခ္ဇူကာဘတ္ကုိ အျပင္းအထန္ ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ၾကသည္။

အေၾကာင္းကေတာ့ ၂၀၁၆ အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ေဒၚနယ္ထရမ့္၏ မဲဆြယ္အဖြဲ႔အတြက္ အႀကံေပးကုမၸဏီျဖစ္သည့္ လန္ဒန္အေျခစုိက္ Cambridge Analytica သည္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္အသံုးျပဳသူ သန္း ၅၀ ေက်ာ္၏ ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္မ်ားကုိ ရယူထားၿပီး ယင္းအနက္ ၆ သန္းေက်ာ္ကုိ ေဒၚနယ္ထရမ့္အား မဲေပးေရး လႈံ႕ေဆာ္ခဲ့ေၾကာင္း သတင္းထြက္ေပၚလာျခင္းက အဓိကျဖစ္သည္။ 

ယင္းအျဖစ္သည္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္က ေၾကညာထားသည့္မူဝါဒကို ခ်ဳိးေဖာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္၍ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္သိကၡာ က်ဆင္းခဲ့ရျခင္းႏွင့္အတူ ရွယ္ယာေစ်းပါ ျပဳတ္က်ခဲ့ရာ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္သည္ ရွယ္ယာတန္ဘုိး ေဒၚလာဘီလီယံ ၆၀ အထိပင္ ဆံုး႐ံႈးခဲ့ရသည္ဟုဆုိသည္။ လတ္တေလာအားျဖင့္လည္း ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္သည္ ၄င္းကြန္ရက္ထဲမွ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးမိတ္ဖက္ Cambridge Analytica ကို ဖယ္ထုတ္ထားၿပီး ယင္းမွ စီအီးအုိ အလက္ဇႏၵားနစ္သည္လည္း တာဝန္မွ ရပ္စဲခံထားရသည္။

ဇူကာဘတ္က ယံုၾကည္မႈခ်ဳိးေဖာက္ျခင္း ျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္းႏွင့္ ေနာင္တြင္ သံုးစဲြသူမ်ား၏အခ်က္အလက္မ်ား လံုၿခံဳေအာင္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု မတ္ ၂၂ ရက္၌ ကတိျပဳလုိက္သည္။ သံုးစြဲသူမ်ား၏ ေဒတာမ်ားကိုကာကြယ္ရန္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္တြင္ တာဝန္ရွိေၾကာင္း၊ မကာကြယ္ႏိုင္လွ်င္ ဝန္ေဆာင္မႈေပးရန္ မထိုက္တန္ေၾကာင္း၊ ၄င္းသည္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ကို စတင္ခဲ့သူျဖစ္ရာ ယင္းလမ္းေၾကာင္းေပၚတြင္ ျဖစ္ပ်က္သမွ် ၄င္းတာဝန္ယူေၾကာင္းလည္း ေျပာဆုိခဲ့သည္။

ဇူကာဘတ္က ေဒတာလံုၿခံဳမႈ သိသိသာသာ တင္းက်ပ္ခဲ့သည့္ ၂၀၁၄ မတိုင္မီ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္မွ အခ်က္အလက္ အမ်ားအျပားေပါက္ၾကားခဲ့အားလုံုး စံုစမ္းစစ္ေဆးသြားမည္၊ သံသယရွိဖြယ္ အျပဳအမူရွိသည့္ ဆက္စပ္အပလီေကးရွင္း မွန္သမွ် စာရင္းစစ္မည္၊ စာရင္းအစစ္မခံလွ်င္ ပိတ္ပင္မည္၊ ပုဂၢိဳလ္ေရးအခ်က္အလက္မ်ား တလြဲအသံုးခ်သည့္ ဒဲဗလိုဗာမ်ားကိုလည္း ပိတ္ပင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္းေျပာသည္။

အနာဂတ္တြင္လည္း ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္သည္ အျခားအလြဲသံုုးစားမႈမ်ားကာကြယ္ရန္ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးတြဲဘက္ေဆာင္ရြက္သူ ဒဲဗလုိဗာမ်ားကို ကန္႔သတ္သြားမည္၊ သံုးလအတြင္း သက္ဝင္လႈပ္ရွားမႈမရွိသည့္ သံုးစြဲသူမ်ား၏ေဒတာမ်ားကို ဒဲဗလုိဗာမ်ားထံမွ ပယ္ဖ်က္သြားမည္စသျဖင့္ ေျပာသည္။ Cambridge Analytica ပါဝင္ပတ္သက္ခဲ့သည့္ ထူးျခားျဖစ္စဥ္မ်ဳိး ေနာက္ထပ္ မျဖစ္ေစရန္လည္း ႀကိဳးပမ္းသြားမည္ျဖစ္ၿပီး ယခုအေတြ႔အႀကံဳမ်ားမွသင္ယူလ်က္ ေရွ့အဖို႔ မိမိတို႔လူမႈအသိုင္းအဝုိင္းမွ လူတိုင္း ပုိမိုလံုၿခံဳစိတ္ခ်ေစမည့္ ကြန္ရက္ျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးသြားမည္ဟုလည္း ဇူကာဘတ္ကေျပာသည္။

 ဇူကာဘတ္သည္ ဝန္ခံေျပာၾကားမႈ ျပဳခဲ့ေစကာမူ သံုးစြဲသူမ်ားကို ေတာင္းပန္ျခင္းမရွိခဲ့ဟု ဘီဘီစီမွ နည္းပညာဆန္းစစ္သူ ေဒ့ဗ္လီးကဆုိသည္။ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္သည္ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သမွ်အတြက္ အျပစ္ခံယူရန္ ျပင္ဆင္ထားျခင္းမရိွေၾကာင္း၊ ဇူကာဘတ္၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေနာင္တရမႈလည္း မည္သည့္အခါမွ် မေတြ႔ရေၾကာင္းေျပာသည္။ ထိုစဥ္က(၂၀၁၄ မတုိင္ခင္) ေဒတာမူဝါဒအရ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သမွ်အတြက္ သံုးစြဲသူမ်ား၊ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံသူမ်ား သို႔မဟုတ္ ဝန္ထမ္းမ်ားအား ေတာင္းပန္ျခင္းမျပဳခဲ့ဟု ေဒဗ့္လီးကေျပာသည္။ ေဖ့စ္ဘြတ္သံုးစြဲသူတို႔အေနျဖင့္ ၄င္းတို႔ေဒတာမ်ားက ၄င္းတုိ႔အေပၚ သက္ေရာက္မႈရွိႏိုင္ေၾကာင္း သတင္းေပးရန္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ကပ်က္ကြက္ခဲ့ျခင္းကိုလည္း အေၾကာင္းရင္း ရွင္းမျပခဲ့ဟုလည္း စြပ္စြဲခဲ့သည္။

ယင္းေၾကာင့္ ဇူကာဘတ္၏စကားလံုးမ်ားသည္ ေျဖရွင္းခ်က္မဟုတ္ဘဲ ဥပေဒေၾကာင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအရ ခုခံကာကြယ္မႈသာျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္သည္ စစ္မ်က္ႏွာမ်ဳိးစံုဆီ ဦးတည္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သံုးသပ္ခဲ့သည္။

၂၀၁၄ ခုႏွစ္က ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္သည္ ကင္းဘရစ္တကၠသုိလ္ သုေတသီ ေဒါက္တာ အလက္ဇႏၵားကိုဂန္၏ This is Your Digital Life အစီအစဥ္အတြက္ သံုးစြဲသူမ်ားကုိ မိမိတို႔၏ ဥပဓိ႐ုပ္အမ်ဳိးအစားကို အကဲျဖတ္ေပးလိုက အခ်က္အလက္မ်ားေပးပို႔ရန္ ဖိတ္ေခၚခဲ့သည္။ သံုးစြဲသူ ၂၇၀၀၀၀ က အခ်က္အလက္မ်ားေပးပို႔ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အစီအစဥ္က ၄င္းသံုးစြဲသူမ်ားအျပင္ ၄င္းတို႔၏မိတ္ေဆြမ်ားထံမွ အခ်က္အလက္မ်ားကိုပါ စုေဆာင္းရယူခဲ့ဖူးသည္။

အဆိုးဆံုးကေတာ့ ယင္းအခ်က္အလက္မ်ားအပါအဝင္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္သံုးစြဲသူ သန္း ၅၀ ၏ ပုဂၢိဳလ္ေရး အခ်က္အလက္မ်ားကုိ ခြင့္ျပဳခ်က္မယူဘဲ Cambridge Analytica က တလြဲအသံုးျပဳခဲ့သည္ ဆုိျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ပထမဆံုး ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားလုိက္သူက Cambridge Analytica ဝန္ထမ္း ခရစၥတိုဖာဝိုင္းလီ ျဖစ္ၿပီး ယင္းကိစၥသည္ ကင္းဘရစ္ တကၠသုိလ္ႏွင့္မူ မပတ္သက္ဟုဆုိသည္။ ေဖ့စ္ဘြတ္သံုးစြဲသူ အေမရိကန္မ်ား၏ ပရုိဖုိင္းကို စိတ္ဓာတ္ေရးရာ အကဲျဖတ္ၿပီး ေဒၚနယ္ထရမ့္လုိလားသူမ်ားထံ မဲဆြယ္လံႈ႔ေဆာ္မႈမ်ား ေပးပို႔ခဲ့ေၾကာင္း ေျပာသည္။

တဖန္ Cambridge Analytica ၏ ဥကၠဌ အလက္ဇႏၵားနစ္ကလည္း ၄င္းသည္ ေဒၚနယ္ထရမ့္ႏွင့္ အႀကိမ္မ်ားစြာ ေတြ႔ဆံုခဲ့ေၾကာင္း၊ ထရမ့္မဲဆြယ္ေရး အခ်က္အလက္မ်ား ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာမႈမ်ား ပစ္မွတ္မ်ားအားလံုးကို ၄င္းတို႔ကပင္ သုေတသနလုပ္ေပးခဲ့ေၾကာင္း၊ ဒီဂ်စ္တယ္မဲဆြယ္မႈ ႐ုပ္သံမဲဆြယ္မႈႏွင့္ ေဒတာအားလံုး မဟာဗ်ဴဟာအားလံုး ခ်မွတ္ေပးခဲ့ေၾကာင္းကို ၾကြားဝါေျပာဆုိခဲ့ၿပီး ယင္းေျပာဆုိခ်က္ကို လွ်ိဳ႕ဝွက္မွတ္တမ္းတင္ကာ ႐ုပ္သံမွတစ္ဆင့္ ထုတ္လႊင့္ခံခဲ့ရ၍ မ်ားစြာ ဂယက္႐ုိက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ေဖ့စ္ဘြတ္ကေတာ့ ၄င္းတုိ႔အေနျဖင့္ က်ဳိးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္စြာေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး Cambridge Analytica သည္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ပယ္ဖ်ရန္တာဝန္ရွိသည္ကို ပ်က္ကြက္ခဲ့ေၾကာင္း ေျပာဆုိခဲ့သည္။ အလက္ဇႏၵားနစ္လည္း တာဝန္မွ ဆုိင္းငံ့ခံထားလိုက္ရၿပီး Cambridge Analytica ကုိလည္း ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ကြန္ရက္ထဲမွ ဖယ္ထုတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ 

နစ္၏ထုတ္ေဖာ္ခ်က္အရဆုိလွ်င္ ၂၀၁၆ အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ျပည္နယ္သံုးခု၌ ထရမ့္အႏိုင္ရေအာင္ ေဖ့စ္ဘြတ္ဒ္ေဒတာမ်ား အသံုးျပဳကူညီခဲ့သည့္သေဘာျဖစ္ရာ ေဖ့စ္ဘြတ္မူဝါဒကို ဆန္႔က်င္႐ံုမက အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပဲြ ဥပေဒကုိပါ ခ်ဳိးေဖာက္ရာေရာက္ခဲ့သည္။ ယင္းေၾကာင့္လည္း ရီပတ္ဘလီကန္အမတ္ ဂၽြန္ကေနဒီႏွင့္ ဒီမုိကရက္အမတ္ ေအမီ ကလုိဘုိခ်ာအပါအဝင္ အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္အမတ္္အေတ္ာမ်ားမ်ားက သံုးစြဲသူအခ်က္အလက္ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ ဥကၠဌ ဇူကာဘတ္ကို လႊတ္ေတာ္ေရွ့ေမွာက္၌ ေမးျမန္းလိုေၾကာင္း ေျပာဆုိထားသည္။

 ထုိ႔အတူ စားသံုးသူအက်ဳိးေစာင့္ၾကည့္ေနသည့္ အေမရိကန္ကုန္သြယ္ေရးေကာ္မရွင္ကလည္း ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ကို စံုစမ္း ေမးျမန္းခြင့္ရရန္ ေတာင္းဆုိထားသည္။ 

ဥေရာပပါလီမန္အႀကီးအကဲကလည္း ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္သည္ အခ်က္အလက္မ်ား တလြဲသံုးခဲ့့သည္ကုိ စံုစမ္းစစ္ေဆးရမည္ဟု ေျပာဆုိခဲ့သည္။ ထုိမွ်မက ဥေရာပသမဂၢသည္ ႏွစ္စဥ္အျမတ္ေငြ ယူ႐ုိသန္း ၇၅၀ အထက္ ရရွိသည့္ နည္းပညာကုမၸဏီႀကီးမ်ားကို အထူး ဒီဂ်စ္တယ္အခြန္ေကာက္ခံရန္ မတ္ ၂၁ ရက္တြင္ အဆိုျပဳခဲ့ရာ ပစ္မွတ္တြင္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ႏွင့္ ဂူးဂဲလ္တို႔ ထိပ္ဆံုးမွပါဝင္ေနသည္။

ၿဗိတိန္အေျခစိုက္ျဖစ္သည့္ Cambridge Analytica ႐ံုးကို ဝင္ေရာက္ရွာေဖြခြင့္ေပးရန္ ၿဗိတ္ိန္ အခ်က္အလက္ ကာကြယ္ေရး တာဝန္ရွိသူမ်ားကလည္း ေတာင္းခံထားသည္။ ဤကဲ့သို႔ အဘက္ဘက္က ဖိအားႀကီးမားစြာ ဝုိင္းေနၿပီး ကုမၸဏီတန္ဘုိးလည္း ထုိးက်ေနခ်ိန္တြင္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္တည္ေထာင္သူ မာ့ခ္ဇူကာဘတ္၏ ဝန္ခံရွင္းလင္းခ်က္က ျပည့္စံု လံုေလာက္မႈမရွိေသးဟုသာ ေလ့လာသူမ်ားက သံုးသပ္ၾကသည္။ 

ေဖ့စ္ဘြတ္စီအီးအုိ ဇူကာဘတ္၏ လက္ေထာက္ျဖစ္သည့္ စီအုိအုိ ရွ႐ုိင္းလ္ ဆန္းဘတ္ကလည္း အ႐ႈပ္ေတာ္ပံု ေပၚေပါက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ပထမဆံုးအႀကိမ္ စကားတစ္ခြန္းဆိုသည္။ လူေတြရဲ႕ ယံုၾကည္မႈကုိ အႀကီးအက်ယ္ခ်ဳိးေဖာက္ခဲ့မိၿပီ ဟူ၏။ 

အလြန္ထူးခၽြန္သည့္ ဥာဏ္ႀကီးရွင္ ဘီလီယံနာေလး မတ္ဇူကာဘတ္ႏွင့္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္တုိ႔ ကမာၻ႔ျပည္သူမ်ား၏ ယံုၾကည္မႈ ျပန္ရပါမည္လား၊ လူသားမ်ားအေပၚ အေကာင္းအဆုိး သက္ေရာက္မႈႀကီးမားလာသည့္ လူမႈကြန္ရက္မ်ား၏အနာဂတ္က မည္သို႔ျဖစ္လာမည္နည္း။ မေဝးလွသည့္ ေန႔ရက္မ်ား၌ မ်က္ဝါးထင္ထင္ ျမင္ေတြ႔ရန္ ရွိေနပါေၾကာင္း။

ခရက္​ဒစ္​-ဆရာမင္းျမတ္စံ

ျမန္မာတိုင္းမ္ သတင္းစာမွေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပျခင္း

​Welcome{ ​HERE } ​GO